Het Leven . Vrijwilligers in Parijs - Eerstewereldoorlog.nu

door Lucia Hoenselaars (EersteWereldoorlog.nu)

Eerstewereldoorlog.nu bladert wekelijks door Het Leven, een weekblad dat verscheen tussen 1906 en 1941 en dat ten tijde van de Eerste Wereldoorlog regelmatig verslag deed van deze oorlog. Gebeurtenissen, verslagen en berichten uit dit blad brengen we honderd jaar later opnieuw aan het licht. In de rubriek De Europeesche Oorlog staat nieuws over de Eerste Wereldoorlog bijna wekelijks centraal. In de fotoreportage van deze editie zien we onder meer het Nederlandse hospitaal in Parijs in de Pré Catelan (zie foto links).

9 mei 2016

In de rubriek De Europeesche Oorlog van deze editie staan twee foto’s van een Nederlands hospitaal, met als algemeen onderschrift: ‘De Nederlandsche Ambulance te Parijs.’ Onder de bovenste foto staat: ‘Een zaal in de benedenverdieping van het hospitaal in de Pré Catelan, op den achtergrond op de foto de leider, dr. Bierens de Haan.’ Onder de foto daar onder staat: ‘Een hoekje uit de groote zaal’.

Het Nederlandsche Hospitaal Pré Catelan in Parijs

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd in 1915 in het luxe restaurant Pré Catelan in het Bois de Boulogne te Parijs door de Nederlandse Ambulancedienst een ziekenhuis voor oorlogsgewonden opgericht. Dergelijke ‘ambulances’ bestonden uit vrijwilligers omdat de Nederlandse staat in het kader van neutraliteit officieel geen medische hulp aan oorlogvoerende landen verleende. Er bestond bijvoorbeeld een verbod op de export van genees- en verbandmiddelen. Vrijwilligers die hulp wilden verlenen achter het front werden echter niet tegengehouden door de regering.

Een Nederlandse chirurg achter het front

Dr. Johan Catharinus Justus Bierens de Haan is de man die op de foto uit Het Leven als leider van het hospitaal wordt getoond. Hij is geboren in Leiden in 1867, studeerde aan de Universiteit Leiden en promoveerde cum laude tot Doctor in de Geneeskunde. Tijdens de Boerenoorlog verbleef hij van 1899 tot 1901 in Zuid-Afrika als leider van de Nederlandse Ambulances. Ook gaf hij leiding aan de Nederlandse Ambulances in Griekenland tijdens de Balkan-oorlog in 1912. Tot 1915 maakte hij deel uit van het Hoofdcomité van het Rode Kruis. Tijdens de Eerste Wereldoorlog gaf de arts leiding aan het Nederlandse hospitaal in Le Pré Catelan in Parijs, waar hij oorlogsgewonden verzorgde.

Bierens de Haan ontving vele onderscheidingen voor zijn werk. Hij werd benoemd tot Ridder in de Orde van den Nederlandse Leeuw, tot Commandeur in de Huisorde van Oranje-Nassau en tot lid van de orde en drager der Medaille van het Nederlandse Rode Kruis. Daarnaast benoemde Griekenland Bierens de Haan tot Commandeur in de Orde van den Heiliger Verlosser en Frankrijk tot Officier van het Legioen van Eer.