Lucia Hoenselaars

Het Leven — WO1 door Nederlandse ogen

Oefeningsexcursie van de Zuid-Hollandsche Maatschappij tot Redding van Schipbreukelingen in maart 1916

Eerstewereldoorlog.nu bladert wekelijks door Het Leven, een weekblad dat verscheen tussen 1906 en 1941 en dat ten tijde van de Eerste Wereldoorlog regelmatig verslag deed van deze oorlog. Gebeurtenissen, verslagen en berichten uit dit blad brengen we 100 jaar later opnieuw aan het licht. Deze blogpost laat een Nederlandse reactie zien op de onbeperkte duikbotenoorlog: een fotoreportage van een oefeningsexcursie van de Zuid-Hollandsche Maatschappij tot Redding van Schipbreukelingen in maart 1916.

28 maart 1916

Ondanks de Nederlandse neutraliteit tijdens de Eerste Wereldoorlog , heeft de onbeperkte duikbotenoorlog die Duitsland in februari 1915 begint ernstige gevolgen voor Nederland. Duitsland maakt geen onderscheid meer tussen schepen van neutrale en oorlogvoerende landen, dus de Nederlandse scheepvaart loopt gevaar. Er zijn tijdens de Eerste Wereldoorlog Nederlandse schepen slachtoffer geworden van de onbeperkte duikbotenoorlog, zoals deTubantia en de Palembang die respectievelijk op 15 en 18 maart 1916 tot zinken werden gebracht. Om aan de aanhoudende Duitse dreiging te ontkomen, moeten de Nederlandse handelsschepen de Britse eilanden op hun tocht omzeilen én varen ze noodgedwongen om de zuidpunt van Afrika heen om Nederlands-Indië te bereiken.

Naar aanleiding van de toenemende dreiging en onveiligheid op de wateren aan de Nederlandse kust, houdt de Zuid-Hollandsche Maatschappij tot Redding van Schipbreukelingen een oefeningsexcursie op 24 maart 1916. Een journalist van het weekblad Het Leven is erbij en maakt een fotoreportage in de uitgave van 28 maart.

“Het gevaar ter zee is in de laatste weken grooter dan ooit, hetgeen ook helaas onze Hollandsche vloot heeft moeten ondervinden. […] De maatschappij, in 1824 te Rotterdam opgericht, heeft haar reddingsboten, vuurpijltoestellen en andere hulpmiddelen, die bij een schipbreuk van dienst kunnen zijn, geplaatst over de kustgestrektheid van Terheijden tot Cadzand.”

De oefeningen hebben als doel om het personeel en materiaal te perfectioneren en om eventuele Nederlandse rampen op zee in de toekomst te kunnen opvangen. De foto’s in de reportage laten stap voor stap zien hoe het reddingsteam wordt gealarmeerd, uitrukt en terugkeert.

Onder de volgende foto’s staan de originele onderschriften.

“Aan boord van een stoomreddingboot; het afschieten van een lijn om verbinding te krijgen met het in nood verkeerende schip”. Bron: Spaarnestad Photo

“Het materiaal: de man, rechts op de foto, draagt het oude in onbruik geraakte reddingsvest, terwijl op den grond, vóór hem, het nieuwe model gedemonstreerd wordt”. Bron: Spaarnestad Photo

“Op V. zien we de eerste toebereidselen maken voor het uitbrengen”. Bron: Spaarnestad Photo

“Op weg naar het strand, een bemanning van zes tot acht paarden is noodig om den bootwagen door het mulle zand te krijgen”. Bron: Spaarnestad Photo

“De stoere kerels, die de bemanning vormen, in de boot opgesteld”. Bron: Spaarnestad Photo

“De reddingsbrigade kiest het ruime sop”. Bron: Spaarnestad Photo

“Op weg naar het in nood verkeerende schip “. Bron: Spaarnestad Photo

“De taak is volbracht!” Bron: Spaarnestad Photo

“Spreken wij tenslotte de hoop uit, dat het werk van zelfverloochening en menschenmin, in den schitterend verloopen proeftocht waarvan wij met onze lezers heden getuige waren gedemonstreerd, in zeer langen tijd niet aan onheilbrengende praktijk getoetst behoeft te worden.”

Achtergrondinformatie
Onbekende journalist, ‘Het gevaar ter zee: De Zuid-Hollandsche Maatschappij tot redding van schipbreukelingen j.l. Vrijdag aan ’t werk.’, Het Leven (11e jaargang, N.13).