De 21e mijn
Hoe vertel je aan kinderen in een verzonnen avontuur de werkelijkheid van de Eerste Wereldoorlog? En hoe ga je om met vragen over leven en dood? In deze blog beschrijft Johan Leeflang hoe zijn eerste jeugdboek 'De 21e mijn' tot stand kwam.
door Johan Leeflang (journalist)
Ligt hij er of ligt hij er niet? De 21e mijn: bangmakerij of een tikkende tijdbom? Op 7 juni 1917 laten de Engelsen negentien mijnen ontploffen onder de Duitse stellingen bij Mesen in België. De reeks explosies wordt pas in kracht overtroffen op 6 augustus 1945 toen de atoombom op Hiroshima viel.
mijnenslag van Mesen
Deze Mijnenslag van Mesen is omgeven door mysterie. Hoeveel mijnen lagen er tussen de zuidoostkant van Ieper en de noordkant van Ploegsteert? Waren het er 22 of 24? En hoeveel mijnen maakten de Duitsers onschadelijk? Waren dat er drie of toch slechts één? Het zijn vragen waarover deskundigen twisten. Als we uitgaan van minstens 22 mijnen, waarvan er één onschadelijk is gemaakt, blijven er 21 over. Negentien zijn tijdens de bewuste slag ontploft. De twintigste explodeerde in 1955 door blikseminslag. Maar waar ligt exact nummer 21? En hoe schadelijk is hij?
De Spanbroekmolenkrater, ook wel 'The Pool of Peace' genoemd. Deze krater ontstond tijdens de mijnenslag bij Mesen.
kinderboek
Als journalist van het Reformatorisch Dagblad bezocht ik in 2014 het gebied rond Ieper. Daar deed ik het idee op om een jeugdboek voor de leeftijd van 10 tot 13 jaar te schrijven. Eind september dit jaar is het uitgegeven bij De Banier. De 21e mijn is het eerste deel in de serie Campers. In het boek gaan drie kinderen met hun ouders op zoek naar de mijn. Ze komen daarbij in aanraking met criminelen die zich voordoen als munitieruimers en restaurateurs van onschadelijk gemaakt wapentuig. Ze gebruiken hun werk als dekmantel voor duistere praktijken.
De voorkant van het kinderboek
vragen
In het boek lopen de kinderen ook over de begraafplaats van Lijssenthoek in het zuidwesten van België, waar eindeloze rijen witte stenen staan. Dat maakt veel indruk. Er komen vragen. Waarom dit geweld? En waarom herdenken? Ben ik zelf in staat om tijdens een oorlog iemand te doden? En als het tijdens een oorlog kan, kan dat dan ook in vredestijd?
De begraafplaats bij Lijssenthoek
harde werkelijkheid
Als een kind voetballen ziet liggen bij het monument voor de kerstvrede van 1914, is het vrij logisch dat hij zegt dat je beter met een voetbal dan met kogels kunt schieten. En het is al helemaal begrijpelijk dat hij eenmaal terug op de camping even niet meer denkt aan alle monumenten, maar lekker een potje wil voetballen.
Ook bij schoolbezoeken valt dat steeds weer op. In de gastlessen van drie kwartier die ik op scholen geef over dit boek kun je moeiteloos meerdere keren wisselen tussen ernstige gesprekken over de dood en vrolijke verhalen over een domme crimineel. Een kind verlangt eerlijkheid. Ook over de harde werkelijkheid. Die werkelijkheid mag je verpakken in een spannend avontuur. Als je maar authentiek bent.
Johan Leeflang krijgt zijn boek overhandigd van de uitgever.
Johan Leeflang (1978) is sinds 2001 binnenlandredacteur bij het Reformatorisch Dagblad. Hij heeft een brede interesse voor geschiedenis, in het bijzonder voor de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Vanuit die achtergrond schreef hij zijn eerste jeugdboek.