Brits WO1 slachtoffer in Nederland krijgt naam terug!

Rededication Service, Algemene of Gemeentelijke Begraafplaats van Noordwijk aan Zee, dinsdag 5 juni 2016, 11.00 uur

Tijdens de Eerste Wereldoorlog spoelen een kleine tweehonderd Britse oorlogsslachtoffers aan op de Nederlandse stranden. Zij worden ter plekke begraven. In 1920 worden in Nederland door de Imperial War Graves Commission (IWGC) herbegravingen georganiseerd. De IWGC komt tot het volgende besluit: to make four centres of concentration for British war graves in Holland. De vier plaatsen die worden aangewezen zijn Vlissingen, 's Gravenzande, Den Haag en Noordwijk. De keuze voor deze plaatsen houdt verband met de afspraken die met deze gemeenten kunnen worden gemaakt over een ‘eeuwigdurende grafrust’ voor de gesneuvelden. De meeste gemeenten kennen een maximum van 10 jaar grafrust. Daarna worden graven geruimd. Ook spelen de financiën een rol. Een begraafplaats met veel graven bij elkaar is natuurlijk efficiënter te onderhouden. Door een concentratie van de graven kan de IWGC bovendien afdwingen dat zij niet voor deze erevelden hoeven te betalen.

Noordwijk wordt aangewezen omdat hier sinds oktober & november 1914 veel Britse bemanningsleden begraven liggen van de kruisers HMS Hogue, HSM Cressy en HSM Aboukir. Deze drie Britse kruisers werden op 22 september 1914 voor de Nederlandse kunst getorpedeerd door een Duitse onderzeeër.

HSM Skate, het zusterschip van de HSM Tornado

HSM Tornado was het schip van Haco Dobson

Na een inventarisatie bij alle kustgemeenten worden alle verspreide lichamen in 1920 overgebracht naar één van de vier genoemde plaatsen. Als de meest noordelijke plaats krijgt Noordwijk 42 graven: mannen die aanvankelijk in het kustgebied van Katwijk tot en met de Waddeneilanden waren begraven. Een van hen is een matroos die op 23 maart 1918 aanspoelt en wordt begraven te Zandvoort. Het Haarlems Dagblad schrijft op 25 maart dat deze aangespoelde matroos een zwemgordel draagt waarop de naam H. Dobson staat en Service Number 3161. Deze gegevens worden ook vermeld in de overlijdingsakte van de omgekomen matroos.

Bij de herbegraving in 1920 gaat er in de administratie van de Rotterdamse begrafenisondernemer iets volledig mis. De voorletter H. verschuift op de transportlijst naar een onder hem vermeld (onbekend) slachtoffer. De voorletters W.E. van het slachtoffer dat boven Dobson op de lijst staat, wordt aan Dobson toebedeeld. H. Dobson wordt zo W.E. Dobson.

adminstratie van de Rotterdamse begrafenisondernemer

Maar hoe zit het dan met het Service Number 3161? Met het juiste Service Number zou de Royal Navy in de Service Records de naam van Dobson hebben kunnen vinden. Een verkeerde voorletter – dus W.E. in plaats van H. – zou mogelijk zijn genegeerd. Maar omdat het nummer niet in de Service Records voorkomt krijgt de grafsteen de tekst A SEAMAN OF THE GREAT WAR en KNOWN UNTO GOD.

Huidige grafsteen van Haco Dobson, zonder zijn naam

H. Dobson blijkt niet zijn Service Number op zijn zwemgordel te hebben geschreven maar zijn Ship's Book Number. Dit is een administratief nummer van de marinekazerne Vivid I in Devonport. Hier had Dobson zijn basistraining gekregen. Op deze manier verliest H. Dobson zijn naam en staat hij een kleine honderd jaar na de Eerste Wereldoorlog als ‘vermist’ vermeld op het Naval Memorial te Plymouth.

In 2014 heb ik de transportlijsten van de IWGC uit 1920 nauwkeurig bestudeerd. Dit onderzoek brengt de administratieve slordigheden aan het licht en maakt duidelijk dat W.E. Dobson eigenlijk H. Dobson moet zijn. Het gaat hier om Haco Dobson uit Liverpool. Voordat de oorlog uitbreekt is hij in zijn geboorteplaats werkzaam als klerk in een behangfabriek. Haco overlijdt op 23 december 1917 op 22-jarige leeftijd, als zijn schip HSM Tornada op een mijn loopt.

Zwemgordel van Haco Dobson

De Commonwealth War Graves Commission, de opvolger van de IWGC, heeft mijn conclusies inmiddels overgenomen en op dinsdag 5 juli 2016, om 11.00 uur, vindt er op de Algemene of Gemeentelijke Begraafplaats van Noordwijk aan Zee een zogenaamde Rededication Service plaats. Haco Dobson krijgt dan een nieuwe grafsteen, dit keer met zijn naam. De officiële ceremonie wordt verzorgd door o.a. een priester en een trompetter. Vertegenwoordigers van de Royal Navy, de Britse ambassade en lokale autoriteiten zullen de bijeenkomst bijwonen. Bijzonder is dat vier familieleden van Haco voor de Rededication Service uit Engeland en Ierland overkomen, waaronder zijn 89-jarige nichtje.

Historicus Mark Sijlmans doet onderzoek naar slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog die in Noordwijk zijn begraven.