Boekrecensie - Offer voor een verloren zaak
Jeanine van den Heuvel recenseert in deze blog de recent verschenen roman ‘Offer voor een verloren zaak’, geschreven door Hugo Luijten. Een realistisch boek over een vrijwillige soldaat in de Eerste Wereldoorlog.
Kaft van 'Offer voor een verloren zaak'
door Jeanine van den Heuvel
Begin 2017 verscheen het boek. Schrijver Hugo Luijten is historicus – en dat merk je meteen. Luijten weet in de eerste bladzijden van zijn boek al een gedetailleerd beeld te schetsen van de Eerste Wereldoorlog. Zo schrijft hij onomwonden over het oorlogsgeweld, maar ook over het oorlogsenthousiasme van de gewone man.
Het boek handelt over Heinrich Ohlenforst, een oorlogsvrijwilliger. Hij is 33 jaar oud, en ziet de oorlog in eerste instantie als een manier om te ontsnappen aan zijn problemen thuis. Ohlenforst heeft namelijk een zoon met Philomène, de dochter van de burgemeester. Het hele dorp en de burgemeester vallen daarom over hem heen, en Ohlenforst neemt dienst bij het leger om de misère te ontvluchten. Het is erg interessant om te zien hoe Luijten deze laag in het boek verwerkt – telkens komt hij terug bij de klassenverschillen en Ohlenforst’s problemen thuis. Dit geeft het boek een diepere laag, omdat de oorlog nu niet alleen wordt belicht vanuit het perspectief van de soldaat. Zo weet Luijten de verschillende aspecten van de complexe Eerste Wereldoorlog te belichten - het Westfront, maar ook het thuisfront.
Terwijl Ohlenforst in het leger zit, wordt hij achterna gezeten door Welters, een rijke boer uit zijn dorp die ook dienst neemt. Welters en de burgemeester hebben een deal gesloten, waarbij Welters met Philomène mag trouwen wanneer hij Ohlenforst uitschakelt. Door het boek heen komt Welters steeds dichter op de hielen van Ohlenforst te zitten, en aan het einde van het boek komt hij eindelijk terecht bij de frontlinies, waar Ohlenforst vecht.
Luijten wisselt vaak van perspectief en plaats. De verschillende delen van het boek spelen zich af op diverse datums, wat Luijten de mogelijkheid geeft om niet alleen het front, maar ook het verhaal van Philomène te belichten.
Stilistisch gezien is er af en toe nog wat op te merken, maar dat is een klein aspect. Zo gebruikt de auteur af en toe Duitse woorden in het boek, wat eerder storend is dan dat het iets toevoegt. Desalniettemin weet Luijten de oorlog tot leven te brengen door zijn realistische beschrijvingen van het oorlogsgeweld, waarin hij de gruwelijkheden niet spaart. Zo schrijft hij over een soldaat die door zijn wang wordt geschoten en een gruwelijke dood sterft.
Het verhaal dat Luijten vertelt is eerlijk en feitelijk. Hij romantiseert de oorlog niet, maar toont haar al in haar gruwelijkheden. Interessant is dat Luijten aan het einde vermeldt dat het personage Ohlenforst echt bestaan heeft.
Al met al schetst Luitjens een realistisch, gedetailleerd beeld van de Eerste Wereldoorlog, maar ook van de tijdsgeest. Het boek leest prettig weg, en laat de lezer achter met een hoofd vol met nieuwe kennis. Het is kortom een echte aanrader.
Boekinformatie
Jeanine van den Heuvel liep stage bij EersteWereldoorlog.nu en studeert Geschiedenis en Filosofie in Amsterdam.