Bob Latten: Lezingen WO I en ‘battlefield tours’

Lezingen

In mijn lezingen schets ik de verbijsterende werkelijkheid van de Eerste Wereldoorlog in al zijn facetten. Ik ga in op de oorzaken en de gevolgen en besteed aandacht aan dicht- en schilderkunst, de rol van de vrouw in en buiten de strijd, de heroïek van de vlieger en zijn vliegtuig. Ook de enorme invloed van propaganda en de bijdrage daaraan van grote Engelse, Franse en Duitse auteurs komt aan bod.

Programma op maat

Op uw verzoek maak ik graag een programma op maat. Mijn verhaal raakt aan de ‘belle epoque’, de tanende macht van de keizers en koningen, het imperialisme en zijn gevolgen, de opkomst van het socialisme en de vrouwenbeweging, maar besteedt eveneens aandacht aan de politici en hun vaak dubieuze rol. Andere onderwerpen in mijn verhaal zijn de dicht- en schilderkunst, de prachtige werken van Francois Flameng, Henri le Sidaner en het ontroerende, aan Louise de Coligny opgedragen gedicht, ‘Si je mourais là bas’. Maar ook de schilder-auteur Frans Mark en het werk van Otto Dix komen aan bod.

DE ROL VAN DE VROUW IN EN BUITEN DE STRIJD

Niet zelden krijg ik de vraag of de vrouw een rol in deze oorlog heeft gespeeld. Ik kan dan niet nalaten om te zeggen: “Zeker, en wat voor een.” Als vrouw van, als moeder van, dochter van, als geliefde van, als zus van, als oma van, als weduwe van, als fabrieksarbeider, als verpleegkundige, als ‘marraine’, als ‘troosteres voor een uur’ en zelfs als frontchirurg. In mijn verhaal zal ik stilstaan bij de vrouw in haar verschillende rollen.

DE HEROÏEK VAN DE MAN EN ZIJN MACHINE

Op 17 december 1903 slaagde Orville Wright erin om 37 meter lang in de lucht te blijven met zijn vliegmachine de ‘Wright Flyer’. Dat was de eerste gemotoriseerde vlucht. Nog geen elf jaar later speelde de vliegmachine al een vooraanstaande rol in de strijd op de slagvelden in Europa en ontstond de mythe van ‘de man en de machine’. Ieder land had zijn helden. Amerika had Eddy Rickenbacker, Canada Billy Bischop, Engeland Albert Ball, België koesterde Willy Coppens. Frankrijk adoreerde George Guynemer. En Duitsland, Duitsland had natuurlijk Baron Manfred von Richthofen. Maar ook Ernst Udet, Max Immelman en Oswald Boelcke. En toch was er tussen al deze grote mannen nog een bijzonder iemand, Charles Nungesser. Met zijn 43 overwinningen kwam hij niet in de buurt van die van Von Richthofen (80) of zelfs maar van die van zijn weinig populaire landgenoot René Fonck (75). Zijn trans-Atlantische vlucht die hij op 8 mei 1927, samen met Francois Coli begon, 12 dagen voor Charles Lindberg zijn tocht de andere kant op zou beginnen, zou hem ongetwijfeld onsterfelijke roem hebben gebracht. Maar de geschiedenis bepaalde anders. Hun toestel, de ‘L’oiseau blanc’, is ergens boven de Atlantische oceaan of boven Newfoundland of Maine verdwenen. Van beide vliegers noch hun toestel is ooit iets terug gevonden.

PROPAGANDA EN GROTE AUTEURS

De macht van de media en het geschreven woord van bekende auteurs, Engelse, Franse en Duitse, moesten ervoor zorgen dat de burgers ‘correct’ en vooral ‘vaderlandslievend’ geïnformeerd werden. Het begrip objectief werd soms wel heel ruim uitgelegd. Dit alles was een onderdeel van de weloverwogen politiek van regeringen in de oorlogvoerende landen, daarbij gesteund door machtige persbazen. Voor hen heiligde het doel de middelen. En dat doel was meerledig. De verhalen moesten de burgers geruststellen – onze jongens vechten voor een rechtvaardige zaak -, jonge mannen werven voor de strijd – ‘Your country needs you’ – het volk vertellen hoe barbaars de vijand wel was en daarmee de mensen overhalen om geld te steken in ‘warbonds’, maar ook het thuisfront geruststellen – onze soldaten worden goed verzorgd en we lijden weinig verliezen -. Veel schrijvers ‘leenden’ zich voor deze propaganda, soms tegen beter weten in, vaak uit oprecht patriottisme. Onder hen waren vermaarde auteurs als Arthur Conan Doyle, J.R.R. Tolkien, Thomas Mann en, niet te vergeten, Rudyard Kipling, auteur van ‘The Jungle Book’.

Battlefield Tour op maat

Een bezoek aan de slagvelden van weleer laat een blijvende indruk achter. Zo luidt vaak het oordeel van reisgenoten aan het eind van drie dagen Verdun en de Argonnen. Dat is precies wat ik wil bereiken met een programma dat vooral niet alleen de gebaande paden betreedt.

Belangstelling? Vraag kosteloos de digitale reader aan via boblatten1949@gmail.com.

Over Bob Latten

Bob Latten is auteur van verschillende boeken over de Eerste Wereldoorlog. Van zijn hand verschenen ‘Poststempel Verdun’, ‘Vrouwen in de Grote Oorlog’ en ‘De Poppenspeler’. Samen met Rob Janssen schreef hij ‘Lieber Gott. Niet alleen de tijd sneuvelt.’ en onlangs ‘Zwarte Duivel. Maurice Brauns.’